برترین نمونه موردی های فرهنگسرا در ایران و جهان

برترین نمونه موردی های فرهنگسرا در ایران و جهان

طراحي مجموعه فرهنگي، درحقیقت تلاش در جهت توليد و تعريف فضايي است که از يک سو، سعي در معرفي متداوم موضوع فرهنگ وآموزش طي قرون متمادي در اشکال مناسب با هر دوره واز سوي ديگر ايجاد يک ذهنيت مناسب ودرخور وشايسته هر شهردارد. مجموعه ­هاي فرهنگي در هر شهر به عنوان نماد، نشانه و شاخص­هاي فرهنگي آن شهر به­شمار مي­روند وتلاش مسئولان و توجه شهروندان آن شهر همواره به استفاده بهينه از اينگونه بناها مي باشد تا بدين طريق به حفظ پيشينه فرهنگي خود پرداخته و مواريث فرهنگي خود را زنده نگه دارند.

اگر بخواهیم به طور کلی به موضوع فرهنگ ایران نگرشی داشته باشیم، شاید بتوان نخستین مساجد ،حسینیه ها ومیدان ها را به عنوان نمونه فرهنگسرا خارجی وفرهنگستان های اولیه نامید.مراکزمحله وفضاهای مذهبی خود به عنوان مکانی درجهت رشد وتوسعه ی مذهب وفرهنگ ، نقش موثرتری داشته اند.در این خصوص احداث ساختمان تکیه ی دولت که به دستورناصرالدین شاه درسمت جنوب تالار الماس در سال1285 ه-ق آغاز شد را می توان اولین بنای مذهبی وبه نوعی فرهنگی در ایران است که تحت تاثیر آمفی تئاترهای فرنگی بنیان نهاده شد.قرارداشتن غرفه های خواص جهت تماشای مراسم در اطراف صحنه وشکل مدور گونه ی تکیه ی دولت، در معماری سنتی ایران سابقه نداشته و این نوع طراحی به سالن های اجرای نمایش واپرا در فرانسه نظیر سالن اپرای پلیتر وسالن خانه ی اپرای پاریس شباهت زیادی دارد.

در این تکیه محل نمایش واجرای مراسم در فضای میانی بنا بوده که حضاروتماشاچیان در گرداگرد سکوی وسط وافراد متشخص در غرفه های داخل بنا مراسم را تماشا می کردند.به مرور زمان فکرجدا کردن عملکردها مد نظر قرار گرفت و فضاهای فرهنگی –آموزشی در مجموعه هایی جدا از هم تعریف شد.به طور کلی می توان گفت که فرهنگستان به عنوان یکی از پیامدهای قرن سیزدهم ،درطی دوران های مختلف، به عنوان یک فضای زیر بنایی در اشاعه ی فرهنگ ایران فعالیت می نمود.فعالیتهای فرهنگی وهنری در دوره ی پهلوی اول،بعدتازه ای به خود گرفت.آنچه قبل از آن ودر دوره ی قاجاربه عنوان فعالیت های هنری ویا فرهنگی انجام می گرفت،هیچ گاه یک قالب منسجم سیستماتیک دنبال نشد واصولاً فعالیتی کلاسیک و وسیع درنقش یک تشکیلات نمونه فرهنگسرا وهنری به وقوع نپیوست.

یکی از مهمترین ابعاد زندگی انسان ، بعد اجتماعی و زندگی جمعی اوست وتردیدي نیست که انسان موجودي اجتماعی است و در جمع زندگی می کند او همواره نیازمند برقراري ارتباط و تامین مایحتاج خود از جامعه است. یا به عبارتی دیگر عموم انسان ها اگر بخواهند زندگی انسانی داشته باشند که از زندگی حیوانی برتر باشد و همگام و هماهنگ با زندگی عادي انسانی ، لازم است با هم زندگی کنند و از تعاون و همکاري همدیگر براي رفع نیازهاي خود بهره مند شوندکه این منجر به زندگی جمعی است.

بدلیل تاثیرات نامطلوب مدرنیته بر زندگی معاصر، انزوا و جدایی گزینی به انفکاک اجتماعی شهروندان انجامیده است.برای رفع و کاهش اثرات نامطلوب آن ، ایجاد مراکز محله ای جهت نزدیکی، تعامل و مشارکت های اجتماعی که دوام و پایداری داشته باشد، مساله اصلی تحقیق حاضر است.

فرهنگ دستاورد انسان است. توسعه انسانی که از ارکان توسعه همه جانبه و پایدار است همانا توسعه فرهنگ است. لذا توسعه و ارتقاء فرهنگ و انسان جز با تعلیم و آموزش میسّر و ممکن نخواهد بود. در این میان نقش مراکز آموزشی بی‌بدیل است.

مفهوم توسعه فرهنگی در دهه‌های 60 و 70 قرن بیستم توسط یونسکو شکل گرفت. براساس تعریف یونسکو توسعه فرهنگی فرایندی است که طی آن با ایجاد تغییراتی در حوزه های ادراکی، شناختی، ارزشی و گرایشی انسان‌ها، قابلیت‌ها، رفتارها و کنش‌های مناسب در افراد پرورش می‌یابد.

می‌بینیم که پیشرفت و ارتقاء فرهنگی به معنای پیشرفت و توسعه اندیشه آدمی و ارتقاء نظام فکری اوست تا بتواند هرچه بیشتر خود و جامعه خود را برای تأمین و ارضای نیازهای مادی و معنوی آماده سازد. آنگاه می‌توان واجد فرهنگی مترقی و توسعه یافته بود که افراد جامعه از لحاظ فرهنگی خودباور باشند و از رهیافت پالایش و اصلاح فرهنگی بر عناصر مثبت و مفید فرهنگ خود آگاه و مؤمن باشند.

جامعه در چنین وضعی است که در ارتباطی آگاهانه و محققانه با سایر فرهنگ‌ها می‌تواند واجد فرهنگی توسعه یافته و پایدار باشد. ملاحظه می‌شود که در تمامی این مراحل یعنی مراحل خودباوری فرهنگی، اصلاح فرهنگی و ارتباط فرهنگی، نقش آموزش و مراکز آموزشی، بی بدیل است.

چنانچه نظام آموزشی یک جامعه به روز باشد و از انسجام و برنامه ریزی مناسب در حوزه محتوای آموزشی و شکل صحیح برخوردار باشد طبیعتاً می‌تواند این وظیفه مهم را بدرستی انجام دهد. هر اندازه که این نقش به فراموشی و غفلت سپرده شود یا نظام آموزشی یک جامعه از انسجام و برنامه‌ریزی لازم برای تأمین این هدف برنیاید، به همان میزان منجر به خسارت فرهنگی خواهد شد.

منبع:معمارسیلور